۴ راه برای اینکه کسی به خودش اجازه ندهد به ما توهین و بی احترامی کند!
۴ راه برای اینکه کسی به خودش اجازه ندهد به ما توهین و بی احترامی کند!
گاهی زندگی شبیه خیابانی شلوغ است؛ هرکس چیزی میگوید، هرکس نظری دارد و گاهی هم کسی بدون دلیل، زخمی بر دل ما میزند. توهین و بیاحترامی میتواند از یک همکار، دوست، غریبه در خیابان یا حتی عضوی از خانواده باشد. اما یک حقیقت را باید پذیرفت: در بیشتر موارد کسی نمیتواند ما را تحقیر کند مگر اینکه خودمان اجازه بدهیم.
چهار راه زیر به شما کمک میکند به جای جنگیدن یا عقبنشینی، چنان «مرز محترمانهای» بسازید که هیچکس به خودش اجازه ندهد از آن عبور کند.
۱. مرزهای نامرئی اما محکم
🔹 سناریو واقعی:
مریم، کارمند یک شرکت، مدام از طرف یکی از همکارانش با شوخیهای تند و توهینآمیز مواجه میشد. او در ابتدا میخندید تا جو سنگین نشود، اما همین خنده باعث شد همکارش گستاختر شود. روزی مریم بهآرامی گفت: «شوخی خوبه، اما این جملهات هم در شأن شما نیست و هم من رو ناراحت کرد. دوست دارم با هم رفتار محترمانه داشته باشیم.»
جالب اینکه همان همکار بعد از شنیدن این جمله و رفتار محترمانه مریم، دیگر هرگز چنین رفتاری از خودش نشان نداد.
🔹 تحلیل:
مرزگذاری ساده اما شفاف، همان چیزی است که توهین را بیاثر میکند. افراد وقتی میدانند شما حد و حدود دارید، ناخودآگاه آن را رعایت میکنند.
🔹 تمرین کوچینگی:
این هفته یک مرز کوچک اما مهم برای خودت تعریف کن (مثلاً نوع شوخی، یا وقت شخصیات) و در اولین فرصت مناسب، محترمانه به اطرافیان اطلاع بده.
۲. قدرت سکوت و خونسردی بموقع
🔹 سناریو واقعی:
در یک مهمانی خانوادگی، مهران با عموهایش سر مسائل مالی وارد بحث شد. یکی از آنها عصبانی شد و با لحنی تند گفت: «تو هنوز بچهای و نمیفهمی!»
مهران بهجای جواب دادن، فقط نگاهش کرد و لبخند زد. سکوت سنگینی در جمع افتاد. چند ثانیه بعد، عمویش خودش تغییر لحن داد و گفت: «عذرخواهی میکنم، حالا نظرت رو بگو.»
🔹 تحلیل:
سکوت و صبوری در لحظهی توهین و بیاحترامی، مثل آینه عمل میکند: فرد مقابل ناگهان با خودش روبهرو میشود. این فشار روانی اغلب باعث میشود، افراد رفتارشان را اصلاح کنند.
و مولانا به زیبایی به این نکته اشاره کرده است که صبوری سبب میشود درهای پنهانی به روی تو باز شود:
هله نومید نباشی که تو را یار براند
گرت امروز براند نه که فردات بخواند؟
در اگر بر تو ببندد مرو و صبر کن آن جا
ز پس صبر، تو را او به سر صدر نشاند
و اگر بر تو ببندد همه رهها و گذرها
ره پنهان بنماید که کس آن راه نداند
🔹 تمرین کوچینگی:
بهجای پاسخ فوری به یک جمله تند و خشن، سه ثانیه سکوت کن و فقط نگاه کن. ببین طرف مقابل چه تغییری میکند.
۳. زبان آرام، قدرت پنهان
🔹 سناریو واقعی:
بیتا، معلم مدرسه، روزی با دانشآموزی سرکش روبهرو شد که در کلاس بیاحترامی و بیادبی میکرد. همه منتظر بودند که معلم بر سر او فریاد بزند. اما بیتا صدایش را پایین آورد و با لحنی آرام گفت: «من منتظرم، وقتی آمادهای میتونی صحبت کنی.»
دانشآموز که انتظار واکنش تند از معلم داشت، کمکم آرام شد و سکوت کرد.
البته این نکته را هم مد نظر داشته باشیم که ممکن است طرف مقابل فوراً به آگاهی نرسد و رفتارش را اصلاح نکند، اما رفتار درست و بجای شما در بلندمدت، نه تنها روی این فرد اثر خواهد گذاشت، بلکه روی دیگران هم تأثیر جدی خواهد داشت.
🔹 تحلیل:
صدای آرام نه نشانه ضعف، بلکه نشانه تسلط و قدرت است. در روانشناسی این اثر «تنظیم متقابل هیجانی» نام دارد؛ یعنی آرامش تو، آرامش را به دیگری منتقل میکند.
🔹 تمرین کوچینگی:
این هفته، اگر در جمعی بحث بالا گرفت، عمداً صدایت را یک درجه پایینتر بیاور. و بعد واکنش دیگران را ثبت کن.
۴. قاطعیت محترمانه
🔹 سناریو واقعی:
در جلسهای کاری، مدیر وسط صحبت نرگس چند بار حرفش را قطع کرد. نرگس میتوانست سکوت کند یا عصبانی شود، اما انتخاب دیگری داشت. با لبخند گفت: «جناب مدیر، لطفاً اجازه بده جملهام رو کامل کنم، بعد حتماً نظر شما رو میشنویم.»
مدیر مکث کرد و گفت: «بله، ادامه بده.» همان لحظه همهی حاضرین فهمیدند نرگس انسانی محترم و مقتدر است.
🔹 تحلیل:
قاطعیت محترمانه یعنی نه تسلیم شدن، نه خشونت. شما با ادب، اما محکم و بدون توهین به دیگران، حق خود را مطالبه میکنید. این مهارت «جرأتمندی» در روانشناسی رفتاری یکی از کلیدهای اصلی ارتباط سالم است.
🔹 تمرین کوچینگی:
یک جمله قاطعانه برای مرزگذاری انتخاب کن. (مثلاً: «دوست ندارم این لحن رو ادامه بدی، چون هم در شأن شما نیست و هم من احساس خوبی پیدا نمیکنم.») و چند بار جلوی آینه آن را تمرین کن.
جمعبندی و الهام گرفتن:
هیچکس نمیتواند تضمین کند که دیگران توهین نخواهند کرد.
اما میتوانیم چنان اقتدار و وقاری بسازیم که کسی نه جرأت ادامه دادن به توهین پیدا کند و نه به خودش اجازه بدهد که توهین و بیاحترامی کند.
مرزهایت را روشن کن.
سکوتت را قوی نگه دار.
زبانت را آرام کن.
و قاطعانه، محترمانه حق خودت را بگیر.
بهیاد داشته باش که: احترام گرفتن هنر جنگیدن نیست، هنر ایستادن با وقار است.
🔥 نکته پایانی:
انسانی که به خودش احترام میگذارد، لازم نیست برای گرفتن احترام بجنگد؛ احترام، خودبهخود به سمت او میآید.
توجه:
یک نکته انسانی و اخلاقی برای شما انسان فهیم و فرهیخته: به حکم انسانیت و اخلاق این مطلب را کپی کنید و با ذکر منبع برای دیگران ارسال کنید.
منبع: سایت کوچینگ تحول آرام و تدریجی: www.cgtcoaching.ir
دیدگاه خود را بنویسید